Τι είναι ένας όγκος;
Ένας όγκος είναι μια ανώμαλη ανάπτυξη ενός ιστού, και μπορεί να είναι καλοήθης (που συνεπάγεται περιορισμένη ανάπτυξη), προ-κακοήθης (με τη δυνατότητα να γίνει κακοήθης) ή κακοήθης (πράγμα που σημαίνει την ικανότητα να αναπτύσσεται και να εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος – «μετάσταση»).
Ποιες είναι οι αιτίες των όγκων;
Στις περισσότερες περιπτώσεις η ακριβής αιτία ενός όγκου δεν είναι γνωστή, αλλά οι παράγοντες που πιστεύεται ότι παίζουν ένα ρόλο είναι:
( i ) Το περιβάλλον. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η έκθεση στο ηλιακό φως που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης όγκων του δέρματος στα βλέφαρα, ιδίως σε άτομα με ανοιχτόχρωμη επιδερμίδα.
( ii ) Το ανοσοποιητικό σύστημα (το οποίο προστατεύει επίσης έναντι των λοιμώξεων). Για το λόγο αυτό, οι ασθενείς που λαμβάνουν ισχυρά φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης όγκων.
( iii ) Κληρονομικότητα. Οι περισσότεροι έχουν μια γενετική προδιάθεση, αν και μόνο εξαιρετικά σπάνια υπάρχουν όγκοι που κληρονομούνται απευθείας από έναν γονέα.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα ποικίλουν ανάλογα με τη θέση και τη φύση του όγκου. Οι όγκοι των βλεφάρων μπορεί να προκαλέσουν τοπικό οίδημα, εντοπισμένη απώλεια των βλεφαρίδων (μαδαρωση), ερυθρότητα ή ενόχληση του οφθαλμού.
Οι συνηθέστεροι όγκοι των βλεφάρων περιλαμβάνουν το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC) και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC). Τα BCCs, τα SCCs, και τα μελανώματα αντιπροσωπεύουν το 90 %, 5 %, και 3% των κακόηθων περιοφθαλμικών όγκων.
Για να είμαστε σίγουροι για τη διάγνωση, η βιοψία μπορεί να είναι απαραίτητη, αν και σε πολλές περιπτώσεις τυπικών BCCs, η αντιμετώπιση μπορεί να γίνει ταυτόχρονα με τη βιοψία. Ωστόσο, όταν ένας όγκος είναι κοντά στα βλέφαρα, λαμβάνοντας υπόψη τη σύνθετη ανατομική φύση των βλεφάρων, μια βιοψία συχνά προτιμάται πριν από την έναρξη οποιασδήποτε θεραπείας.
Μπορούν οι όγκοι να ενέχουν κίνδυνο για τον οφθαλμό και την όραση;
Ναι – είτε ως αποτέλεσμα της διήθησης και παραμόρφωσης του βλεφάρου με μειωμένη προστασία του κερατοειδούς (BCC, SCC), η άμεση συμμετοχή της επιφάνειας του κερατοειδούς (SGC), ή λόγω εξάπλωσης στον κόγχο (οποιοσδήποτε όγκος). Επιπλέον, αν κάποιος όγκος αφεθεί χωρίς θεραπεία για μεγάλο χρονικό διάστημα, η πλήρης εκτομή μπορεί να οδηγήσει σε ένα μεγαλύτερο έλλειμμα ιστού (και ακόμη και την απώλεια του οφθαλμού σε σπάνιες περιπτώσεις), γεγονός που έχει σαν αποτέλεσμα την ανάγκη για εκτεταμένη επανορθωτική χειρουργική επέμβαση με μεγαλύτερο κίνδυνο για την συνολική προστασία του οφθαλμού.
Ποια είναι η θεραπεία τους;
Οι όγκοι των βλεφάρων γενικά αντιμετωπίζονται με πλήρη εκτομή και επανορθωτική οφθαλμοπλαστική χειρουργική επέμβαση. Η επανορθωτική χειρουργική επέμβαση εκτελείται συνήθως ταυτόχρονα με την αφαίρεση του όγκου ή σπανιότερα μέσα σε λίγες ημέρες, αν απαιτείται ο όγκος να σταλεί για βιοψία που θα επιβεβαιώσει ότι έχει αφαιρεθεί πλήρως πριν την οφθαλμοπλαστική αποκατάσταση. Ορισμένοι όγκοι μπορούν να αντιμετωπιστούν με τοπική ψύξη (κρυοθεραπεία), ακτινοβολία, ή ιατρικές θεραπείες που διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα για να καταστρέψουν τα ανώμαλα κύτταρα του όγκου.
Ποια είναι η περίοδος παρακολούθησης μετά από χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία ενός όγκου;
Λόγω του κινδύνου υποτροπής του όγκου των βλεφάρων, οι ασθενείς συνήθως επανεξετάζονται ανά τακτικά χρονικά διαστήματα για 3 έως και 10 χρόνια μετά τη θεραπεία ανάλογα με το είδος του όγκου.
